Zawarte w prezentowanej książce szkice poświęcone są zmaganiom współczesnej literatury polskiej z presją zależności, traktują o jej dążeniu do bycia w świecie niepodległym - w sensie zarówno politycznym, jak i niepolitycznym. Odzwierciedlają potoczne, zapewne naiwne, rozumienie sfery prywatnej i politycznej jako dziedzin odrębnych. Ukazują perypetie literatury polskiej, a ściślej, niektórych pisarzy i dzieł - ich uległość wobec nakładanych przez władzę lub jej oponentów społeczno–politycznych zobowiązań, lub przeciwnie, co widoczne jest zwłaszcza w literaturze rodzącej się w okolicach 1989 roku - dążenie do wyzwolenia się z rozmaitych serwitutów, uczynienie literatury sprawą pojedynczego, poszukującego człowieka. Człowieka pytającego nie tylko o własne miejsce pośród ludzi, wśród społeczeństwa, lecz także o swoje bycie w świecie i - ewentualnie - o świat istniejący poza czasem, poza fizycznym, społecznym i historycznym konkretem.