Faszyzm wedle sławnej formuły wybitnego niemieckiego badacza Ernsta Noltego był wydarzeniem epokowym i naznaczył cały wiek XX. Był popularny także wśród pisarzy i to często bardzo wybitnych, że przypomnę Marinettiego, Malapartego, Pounda, Jüngera, Céline’a, Drieu La Rochelle’a, Benna, Heideggera, Brasillacha… Na temat ich związków z faszyzmem powstały na Zachodzie już setki, jeśli nie tysiące, prac, a ich liczba zderza się z nieobecnością podobnych studiów w naszym literaturoznawstwie.
Tym większe zainteresowanie musi budzić obszerna książka Pawła Sobczaka. (…) Autorowi chodzi nie tylko o to, jak widzieli polscy pisarze hitleryzm i III Rzeszę, ale także jak postrzegali faszyzm włoski i Włochy Mussoliniego. Pawła Sobczaka interesuje też to, jak polscy pisarze wyobrażali sobie faszyzm jako taki, czy potrafili rozpoznać modernistyczny i totalitarny charakter doktryny faszystowskiej i na ile sami faszyzmowi lub „ideologiom faszyzującym” się poddawali, a na ile się im opierali.
Obszerna, erudycyjna, wnikliwa, ambitnie i oryginalnie pomyślana książka Pana Sobczaka niewątpliwie zasługuje na uwagę czytelników. Podziw budzi jej interdyscyplinarny charakter, swoboda, z jaką snuje swą opowieść autor, zdradzając talent dobrego eseisty. (…) Interesujące są też komparatystyczne ambicje autora, przywołującego konteksty nie tylko niemieckie czy włoskie, dość oczywiste w pracy o podobnej tematyce, ale też te mniej oczywiste i znane, a więc francuskie i rumuńskie. (…) Powstała w ten sposób praca oryginalna, ważna, ciekawa, która zainteresuje badaczy kultury polskiej XX wieku, ale też która ze względu na temat i literacki talent autora ma szansę trafić do szerszego grona czytelników.
Z recenzji wydawniczej profesora Macieja