Na tom składają się wspomnienia jedenastu uczestniczek ruchu niepodległościowego. Relacje te są świadectwem zróżnicowania kobiecej aktywności w przededniu i w trakcie Wielkiej Wojny: mówią o działalności w drużynach strzeleckich i Lidze Kobiet, w Naczelnym Komitecie Narodowym, Legionach czy Polskiej Organizacji Wojskowej. Autorki i ich towarzyszki pełniły wówczas funkcje nie tylko organizatorek i urzędniczek, lecz także kolporterek bibuły, kurierek, dywersantek oraz wywiadowczyń, niektóre w męskim przebraniu służyły jako legionistki. Narracje autobiograficzne, wybrane i opracowane przez Kamila Piskałę i Martę Sikorską-Kowalską, tworzą zbiorowy portret ofiarnych bojowniczek, pozwalają też spojrzeć z nowej perspektywy na historię odrodzenia państwa polskiego. Przypominają zasługi „cichych bohaterek” naszej niepodległości.

W książce zamieszczono wspomnienia Jadwigi Barthel de Weydenthal, Janiny Benedekówny, Haliny Chełmickiej, Wandy Gertz, Barbary Kossuthówny, Stefanii Kudelskiej, Zofii Plewińskiej, Marii Rychterówny, Hanny Rzepeckiej, Zofii Szturm de Sztrem i Zofii Zawiszanki. Szkice te stanowią obszerny wybór spośród relacji uczestniczek walki o niepodległość zawartych w dwóch tomach opublikowanych pod koniec trzeciej dekady XX wieku przez komitet redakcyjny pod przewodnictwem Aleksandry Piłsudskiej. W niniejszym wydaniu teksty uporządkowano tak, by Czytelnik mógł – przez pryzmat indywidualnych losów autorek – śledzić rozwój zaangażowania kobiet w ruch niepodległościowy w sposób możliwie płynny i z uwzględnieniem chronologii.