Lata 1945–1950 stanowią pod wieloma względami wyjątkowy okres w powojennych dziejach województwa poznańskiego. W cieniu wyzwań związanych z powojenną odbudową toczył się proces stopniowego umacniania struktur komunistycznych władz. Zgromadzone w tomie artykuły, choć nie obejmują wszystkich wątków odnoszących się do funkcjonowania województwa, pozwalają Czytelnikowi poznać i zrozumieć znaczącą część trudnej, powojennej rzeczywistości.