O początkach Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej napisano już wiele, zapowiadane są kolejne publikacje. Jednak w okresie przygotowań do Jubileuszu siedemdziesięciolecia UMCS, obchodzonego w 2014 roku, zrodził się pomysł zebrania i opublikowania wspomnień jego studentów i pracowników, którzy studiowali lub pracowali, a niektórzy czynili równocześnie, w pierwszym okresie jego dziejów, za jaki można uznać lata 1944-1955. To odległe lata i wydarzenia dziejące się wówczas na Uniwersytecie są nieznane dla wielu żyjących obecnie osób. W tomie zawarto 14 wspomnień a pozyskane teksty podajemy w takiej postaci, jaką przygotowali ich Autorzy.