Humanizm narodził się we Włoszech. Lecz wkrótce rozprzestrzenił się na pozostałe kraje Europy, dał początek renesansowi, epoce, która umieściła człowieka w samym centrum uniwersum. Pojawiły się nowe kierunki w literaturze, muzyce i sztukach plastycznych. Swoje rządy umocniły autorytarne monarchie. Rozkwitły miasta. Dzięki wielkim odkryciom geograficznym świat stał się większy. Potrzeba duchowego odrodzenia doprowadziła do luterańskiej reformacji, której następstwem był rozłam wśród chrześcijan i niekończące się wojny religijne.